UNFLARI v.

0.1 umflari, umflassi, umflata, umflati, umflato, umflatu, unfla, unflanu, unflassi, unflata, unflati, unflatu, unflava.

0.2 Lat. inflare, con passaggio della vocale protonica da palatale a velare (documentato anche in romeno unfla e in logudorese unflare, v. REW 4406). Sulla possibile legittimità di un lat. volg. *unflare cfr. VSES s.v. unciari, per il quale «non c'è dubbio che l'unica base necessaria sia ĬNFLĂRE 'gonfiare'».

0.3 Angelo di Capua, 1316/37 (mess.): 1.1.

0.4 In testi sic.: Angelo di Capua, 1316/37 (mess.).

0.6 N Doc. esaustiva.

0.7 1 [Med.] [Con rif. a una parte del corpo o a un organo:] aumentare anormalmente di volume per cause patologiche (anche pron.). 1.1 Estens. [Con rif. al mare:] aumentare il proprio volume apparente. 2 Fig. Andare in collera, arrabbiarsi.

0.8 Irene Falini 22.04.2021.

1 [Med.] [Con rif. a una parte del corpo o a un organo:] aumentare anormalmente di volume per cause patologiche (anche pron.).

[1] Thes. pauper. volg. (ed. Rapisarda), XIV (sic.), cap. 11, pag. 21.10: si la lingua oy la gula si unflassi, prindi safero electo, ki leva lu duluri incontinenti.

[2] Thes. pauper. volg. (ed. Rapisarda), XIV (sic.), cap. 155, pag. 82.3: Si la mamilla per multitudini oy per superfluitati di lacti umflassi, in prima repercoti li mamilli cum archilla et achitu oy cum favi fracti oy cum blancu di ovu oy cum lintiki cocti in achitu, et poi ad ultimu inchi mecti lu ovu cum oglu rusatu et livirandi li tumuri et la doricza di la mamilla.

- [Vet.] [Masc.].

[3] Mascalcia G. Ruffo volg., a. 1368 (sic.), Di lu mali..., pag. 577.3: scursi kisti humuri a kistu duluri, kista glandula infla et ingrossa, e pirò lu pectu e li gambi ingrossanu, unflanu; et, inflati da la parti davanti oi da la parti darreri...

[4] Mascalcia G. Ruffo volg., a. 1368 (sic.), cap. 9, pag. 582.23: E multi fiati pir troppu fatiga e pir troppu carricu li intestini cadinu e rumpinu killa pellichella ki para li intestini in li cugluni, et unflanu; et a grandi piriculu vai lu cavallu.

[5] Mascalcia G. Ruffo volg., a. 1368 (sic.), cap. 18, pag. 588.10: tutta la bucca dentru lu cavallu si unfla kí apena pò maniari...

1.1 Estens. [Con rif. al mare:] aumentare il proprio volume apparente.

[1] Angelo di Capua, 1316/37 (mess.), L. 1, pag. 8.19: Incontinenti l' ayru incumminzau a turbari, lu mari ad umflari et a ffari soi grandissimi tempestati et undaciuni terribili...

2 Fig. Andare in collera, arrabbiarsi.

[1] Angelo di Capua, 1316/37 (mess.), L. 12, pag. 206.7: Turnu [[...]] unflava et ardia, comu soli fari lu liuni firutu, lu quali senza pagura rumpi la lanza cum la sua sanguilenti bucca... || Cfr. Verg., Aen., XII, 3: «ultro implacabilis ardet».

[u.r. 05.08.2022]